Қазақстанның оңтүстік-шығысындағы мәдени алма ағашы (Malus domestica) мен Сиверс алма ағашы (Malus sieversii) зақымдайтын омыртқасыздардың жаңа және аз белгілі түрлері. Хабарлама 1. Моллюскалар (Mollusca)
Қаралымдар: 116 / PDF жүктеулері: 155
Кілт сөздер:
ұлу, зиянкес, мәдени алма, Сиверс алмасы, Алматы облысыАңдатпа
Мақалада алма бақтарының зиянды ұлулар фаунасының құрамы, саны, таралуы және Қазақстанның оңтүстік-шығысындағы Сиверс алмасының өсетін жерлері туралы жаңа мәліметтер келтірілген. Stylommatophora отряды Gastropoda класы 4-тұқымдасының 5- туысына жататын ұлулардың 11 зиянды түрі келтірілген. Олардың ішінде (8 түрі) Camaenidae және Agriolimacidae тұқымдасына жататын (әрбір тұқымдастың 4 түрі), ал қалған 2 түрі Succineidae тұқымдасына және 1 түрі Geomitridae тұқымдасына жатады. Мәдени алма мен Сиверс алма ағашына зиян келтіретін организмдер ретінде олардың 4 түрі бұрын тіркелмеген - Fruticicola almaatini (Skvortzov, 1940), Deroceras reticulatum (O. F. Müller, 1774), Novisuccinea martensiana Nevill, 1878 және Oxyloma elegans (Risso, 1826). Бұлардың ішінде ең көп таралған және зиянды түрлері - бақша ұлуы Fruticicola lantzi (Lindholm, 1927) және торлы ұлу D. reticulatum. Ұлулар жаппай көбейген кезде - F. almaatini, жіңішке янтарка O. elegans және сары былқылдақ денелі Deroceras sturanyi (Simroth, 1894). түрлері жергілікті зиян келтіреді. Жоғарыда аталған бауыраяқтылар басқа, мәдени алма мен Сиверс алма ағаштарының өсу орындарында моллюскалардың келесі түрлері байқалды: Turanena tenuispira Schileyko, 1984, Pseudonapaeus entodon (E.V. Martens, 1882) (Enidae), Punctum pygmaeum (Draparnaud, 1801) (Punctidae), Zonitoides nitidus (E.V. Martens, 1882) (Gastrodontidae), Macrochlamys clessini Westerlund, 1902, M. turanica Martens, 1874 (Ariophantidae). Олардың саны өте төмен, ал алма мен Сиверс алма ағашы үшін шаруашылық маңызы белгісіз және нақтылауды қажет етеді.
