Мутагенез арқылы суыққа төзімді анар (Punica granatum L.) линияларын алу

Аңдатпа

Қазақстанда жеміс ағаштарының көптеген түрлері өсіріледі, оның бірі - анар (Punica granatum L.). Анар өсіруді шектейтін фактор - бұл қыстың аязды болуы, сондай-ақ, көктем мен күздегі төмен температура. Төмен оң температураға төзімді мутанттарды алу үшін химиялық мутагенез, ал мутаген ретінде этилметансульфонат (ЭМС) қолданылды. Каллустар in vitro культурада мутагенмен өңделді. Ақдона сортында ЭМС мутаген концентрациясы 3 μM болған кезде каллустардың тіршілік ету коэффициенті 25,45%, 6 μM концентрацияда - 31,67%, 9 μM-де тіршілік ету коэффициенті 24,35% құрады. Мутагенмен өңделген каллустардан өсімдік регенерациялану процесі пайда болды. Алынған өсімдіктер төмен оң температурада сыналды (40С, 30 күн). Суықпен әсер еткеннен соң Акдона сортының мутантты регенеранттарының максималды тіршілік ету деңгейі 58%-ды құрады, Pg1линиясының регенеранттарының тіршілік ету көрсеткіші ең төменгі деңгейді 3%-ды құрады. Алынған мутантты алдағы уақытта суыққа төзімді анар өсімдіктерін сұрыптау жұмыстары үшін пайдаланылатын болады.