Қазақстанда ірі қара малдың вирустық диареясының таралу қаупін талдау

Аңдатпа

Ірі қара малдың вирустық диареясы ірі қара малдың ең таралған жұқпалы ауруы болып табылады және әлемнің көптеген елдерінде тіркелген. Бұл ауру ең алдымен ауру малдың көбею қабілетінің төмендеуіне байланысты мал шаруашылығына айтарлықтай экономикалық зиян келтіреді. Буаздық кезінде малды жұқтыру инфекцияның ұрыққа берілуіне әкеледі, бұл эмбриональды өлімге немесе персистентті жұқтырған (PI)  бұзаулардың тууына әкелуі мүмкін. PI-жануарлары өмір бойы вирусты нәжіспен және секрециямен төгеді және вирустың берілуінің негізгі жолы болып табылады. Жедел инфекция өтпелі вирусемияға және иммунитеттің төмендеуіне әкеліп соқтырса, оның салдары екіншілік аурулар санының көбеюіне әкеледі. Соңғы жылдары Ресей мен Қытайдың Қазақстанмен шектесетін бірнеше өңірінде вирустық диареяның өршуі тіркелді, бұл инфекцияның елге ену қаупінің жоғары екендігін көрсетеді. Қазақстан ресми түрде вирустық диареядан таза деп танылғанымен, бұл инфекцияның еліміздің көптеген аймақтарында бар екендігі туралы деректер жеткілікті. Алайда, елдегі ірі қараның вирустық диареясы бойынша эпизоотиялық жағдайды нақты түсінбеу мал басын толық егу және ауру жұқтыру қаупі бар аймақтарда карантиндік шараларды енгізу сияқты тиімді күрес шараларын толық пайдалануға мүмкіндік бермейді. Бұл мақалада Қазақстандағы ірі қара вирустық диарея бойынша эпизоотиялық жағдай туралы деректер, сондай-ақ елдегі ірі қара вирустық диареяның таралу қаупіне эпидемиологиялық талдау жасалған.