Қан холестеринімен суицидтік мінез-құлық арасындағы байланыс

Аңдатпа

ДДҰ (Дүниежүзілік Денсаулық сақтау ұйымы) 2021 жылғы есебіне сәйкес, біздің еліміз әлемдік рейтингте суицид деңгейі жоғары елдердің қатарына кіріп, 20-ші орынды алады. Адамдардағы суицидтік мінез–құлықты дамытудың табиғаты мен механизмдері әліде анық емес. Бұған дейін бір қатар жұмыстар липидтердің деңгейімен суицидтік мінез-құлықтың дамуы арасындағы байланысты анықтады. Сонымен қатар, суицидтік мінез-құлықтың холестерин деңгейімен ешқандай байланысы жоқ деректерде бар. Демек, холестериннің адамдағы суицидтік мінез-құлықты дамытудағы рөлі қызықты зерттеу мәселесі болып табылады. Осыған байланысты біз холестерин деңгейімен суицидтік мінез-құлық арасындағы байланысты анықтау үшін әдебиеттерге шолу жасадық. Әдебиеттерді іздеу Web of Science, PubMed, Scopus, eLibrary дерек қорларында жүргізілді. Іздеу "холестерин" немесе "жалпы холестерин" және "суицид" немесе "суицидтік мінез-құлық" кілт сөздері бойынша анықталды. Ағылшын және орыс тілдеріндегі мақалалар енгізіліп, тек ересек пациенттер қатысқан зерттеулер қамтылды. 79 мақаланы талдау нәтижесінде авторлардың көпшілігі (70%) холестерин деңгейімен суицидтік мінез-құлық арасындағы байланысты растайтын қорытындыға келгені анықталды. Алайда, мұндай байланыстың болуын растамайтын бір қатар зерттеулерде бар (17%). Анықталған қарама-қайшылыққа қарамастан, жұмыстың аз бөлігі (13%) шолулармен ұсынылған және бізді қызықтыратын зерттеу сұрағына нақты жауап бере алмайды. Осылайша, анықталған қарама-қайшылықтарды суицидтік мінез-құлықтың күрделі және көпфакторлы екендігімен түсіндіруге болады. Болашақта холестерин деңгейін биомаркер ретінде пайдалану зертханалық маркерді алуға мүмкіндік береді, ол клиникалық бағалаулармен және белгілермен бірге суицидтік мінез-құлқы бар науқастарда уақтылы диагноз қоюға және тәуекелдерді бағалауға мүмкіндік береді. Алайда, бүгінгі күні бұл қатынастың механизмдері түсініксіз болып тұр, бұл одан әрі ғылыми іздестірудің қажеттілігн білдіреді.