Жоғары температура стрессінің Hordeum vulgare L. өсуіне әсері
Қаралымдар: 307 / PDF жүктеулері: 194
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-7034-2025-151-2-76-92Кілт сөздер:
Hordeum vulgare, антиоксидантты ферменттер, хлорофилл мазмұны, малондиальдегид (МДА), пролиннің жинақталуы, тотығу стрессі, жылуға төзімділікАңдатпа
Арпа (Hordeum vulgare L.) – абиотикалық күйзелістерге, соның ішінде төмен температураға, құрғақшылыққа, тұздылыққа, әсіресе оның өсуі мен өнімділігін айтарлықтай нашарлататын ыстық күйзелістерге өте сезімтал өмірлік маңызды дәнді дақыл. Бұл зерттеу жоғары температураның Астана 2000 арпа сортының өнуіне және физиологиялық реакцияларына әсерін бағалауға бағытталған. Тұқымдар жылу кернеуін модельдеу үшін 25°C (бақылау) оңтайлы температурада және 40°C жоғары температурада бақыланатын өсу бөлмесі жағдайында өніп шықты. Біз бірнеше физиологиялық және биохимиялық параметрлерді, соның ішінде хлорофилл мазмұнын, малондиальдегидті (МДА) және пролин деңгейін бағаладық. Жылулық стресс фотосинтетикалық пигменттердің айтарлықтай төмендеуіне әкелді, бұл фотосинтетикалық тиімділіктің төмендеуін көрсетеді. Керісінше, МДА және пролин концентрациясы жоғарылады, бұл сәйкесінше липидтердің асқын тотығуының және осмостық стресстің жоғарылауын көрсетеді. Сонымен қатар, альдегидоксидаза және каталаза сияқты антиоксиданттық ферменттердің белсенділігі жоғары температурада айтарлықтай жоғарылады, бұл реактивті оттегі түрлерін детоксикациялау арқылы тотығу зақымдануына қарсы тұру үшін бейімделген қорғаныс механизмін ұсынады.






