Қостанай облысы көлдерінің флористикалық ерекшеліктері
Қаралымдар: 43 / PDF жүктеулері: 25
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-7034-2025-152-3-103-122Кілт сөздер:
Қазақстан көлдері, тұщы және тұзды көлдер, флористикалық алуан түрлілік, литоральды аймақ, супралиторальды аймақАңдатпа
Зерттеу нәтижесінде Қостанай облысының дала аймағындағы 12 табиғи көлдің (8 тұщы және тұздылығы әртүрлі дәрежелі 4 көл) жағалау флоралық құрамына қатысты жаңа іргелі білім алынды. Көлдердің флористикалық құрамының ерекшеліктері үш аймақта (литоральды, супралиторальды және көлдік терраса) зерттелді. Зерттелген көлдердің жағалауындағы жоғары сатыдағы түтікті өсімдіктердің жалпы флоралық тізімі 100 туыс пен 37 тұқымдасқа жататын 146 түрден тұрады. Литоральды аймақта 29 түр анықталды. Тұщы көлдерде ең жоғары белсенділік көрсететін түр — Phragmites australis, ол көптеген тұщы көлдерде ені 100–150 метрге дейін жететін кең белдеу түзеді. Түрлік құрамы негізінен гидрофиттер мен гидрогигрофиттерден тұрады. Супралиторальды аймақта 56 түр кездеседі. Бұл аймақта Phragmites australis проективті жамылғысы (35,62%), кездесу жиілігі (62%) және белсенділігі (46,99) бойынша басым. Тұзды көлдердің супралиторальды аймағында ең белсенді түр – Salicornia perennans (11,21). Көл террасаларының флорасында 94 түр бар. Бұл аймақта Calamagrostis epigeios проективті жамылғы (13,64%) және белсенділік (22,16%) бойынша басым. Көл жағалауларының флорасы арамшөптердің көптігімен сипатталады – 25 түр, бұл жалпы түр санының 17%-ын құрайды. Арамшөптердің ішінде Hordeum jubatum кең таралған және белсенді, бұл Солтүстік Америка мен Шығыс Сібірдің солтүстік бөлігінде өсетін интродуцентті және инвазиялық түр.






